Lehiaketak Osasuna eta elikadura
Proteinak
Gure gorputza osatzeko materialak dira, zelulak, ehunak eta organoak osatzeko beharrezkoak baitira. Hazkundea ziurtatzen dute eta gorputza sasoian mantentzen dute; beraz egituratzeko eginkizuna dute. Egunero hartzen ditugun energia guztia kontuan hartuta, %12-15 proteinetatik etorri beharko litzaiguke. Beren balio kalorikoa 4 Kcal/g-koa da. Proteinak aminoazidoek osatutakoak dira, haien oinarrizko osagarriak baitira. Gizakiak guztira 20 aminoazido behar ditu, eta, horietatik, gorputzak 9 ezin ditu bere kabuz sintetizatu, eta dietak eman beharrekoak dira (oinarrizko aminoazidoak); gainerakoak gorputzak berak sortzen ditu (oinarrizkoak ez diren aminoazidoak).
Proteinak animalienak eta begetalak izan daitezke:
- Animalien proteinak : oinarrizko aminoazido guztiak dauzkate: arrautzak, arrainak, haragia, esnea eta esnekiak.
- Proteina begetalak: oinarrizko aminoazido batzuk dauzkate baina denak ez. Baina elikagai horiek egoki nahastuz gero, beren elikadura kalitatea dezente hobetzen da: lekariak, zerealak, fruitu lehorrak.