Traumatismoei dagokiela, rugbyaren izaera dela eta istripu mota desberdin asko gertatzen dira. Sistema osteoartikularra, muskuluak, azala eta aurpegia dira kalte gehien jasotzen duten zatiak. Frantziako Rugby Federazioaren estatistiken arabera, kaltetzen diren zatiak %20tan aurpegi eta buruari dagozkie, %5tan toraxari, %25tan goiko gorputz-adarrei, %40tan beheko gorputz-adarrei eta %8tan sorbaldari.
Lesio-motari dagokiola, %20a kontusioak lirateke, %25a bihurdurak, %20a apurketak, %10a lokadurak, %15a istripu muskularrak eta %10a zauriak.
Muskulu-erasanik sarrienak elongazioak, zuntz-apurketak eta muskulu-kontusioak dira. Elongazioek min gogor bat dakartzate eta ezingo da aktibitatearekin jarraitu. Elongazioa, apurtzera iritsi gabe muskuluaren luzapen batek eragiten du. 48 ordutako atsedenaldiak, masaiak eta batez ere, KIROL-MEDIKUNTZAn lesioen tratamendurako teknika berriena den KRIOTERAPIAk ahalbideratuko dute entrenamenduekin berriz hastea.
Muskulu-hausturak zuntz muskularren apurketa duten lesio anatomikoak dira. Mina bizia da eta funtzio-galera inportantea. Nodulo bat ikutu daiteke eta egun batzuren buru ubeldura batean bihurtuko da. Atsedenaldian ere mina nabaritzen da eta sendatzeko denbora 3 asteetakoa izango da.
Muskulu-urraketa haustura garrantzitsuago bat da, ubeldura inportantea izango da eta desagertu beharko da entrenatzen berriz hasteko.
Muskulu-kontusioak edozein tokitan izan daitezke eta esfortzuan gertatzen den kolpe zuzen baten ondorio dira. Konpresiozko izotzarekin tratatu eta ubeldura handi baten agerpena saihestu behar da.
Lesio muskular guzti hauek diagnostiko klinikoa behar dute eta ekografia baten bidez zehaztuko da beren garrantzia.
Goiko gorputz-adarren erasanik sarrienak hurrengoak dira: klabikularen haustura, bihurdura, lokadura akromio-klabikularra, sorbaldaren lokadura, eskafoidearen haustura eta metakarpianoen hausturak.
Klabikularen haustura sorbaldaren gainen erortzean gertatzen da. Eboluzioa ona da eta 30 egunetan sendatzen da, eta jokalaria 2-3 hilabeteren buru zelaira itzul daiteke, kirugia ezinhobea da.
Bihurdura akromioklabikularra oso maiz gertatzen den lesio bat da eta hau ere sorbaldaren gainean erortzean gertatzen da. I. mailak ez dakar inongo desplazamendurik eta II. eta III. mailak ligamendu akromio klabikular eta korakoklabikularren distentsio eta apurketarekin erlazionatuta daude. Kirurgia bidez edo gerri eskapularrareko muskulaturaren indarketa bidez trata daitezke. Azken maila honetan bendai elastikoak alferrikakoak dira.
Sorbaldaren lokadura sorbalda eta ukalondoaren gainean erortzean edo talka baten ondorioz agertzen da. Azterketak bilaterala behar du izan eta arazo nerbioso edo baskularraren ausentzia egiaztatu behar da. 3 asteetan zehar bendaia eraman behar da eta 6 asteren buru zelaira itzul daiteke jokalaria. Esperientziadun mediku bat dagoenean eta beti ere arazo larrien ausentziaren ziurtasuna dagoenean manipulazio errezak egin daitezke, baina zalantzak badaude edo urbil zentru klniko bat badago komenigarria da aurretik erradiografia bat egitea eta ondoren murriztapena saiatu, zenbait kasutan anestesiarekin burutzea posible baita.
Iturria: Dr. Enrique Pérez de Ayala
Informazio gehiago: www.medicina-deportiva.net
laskorain k.e.
vulcanizados ruiz f.s.
beasain s.d.
lagun onak c.d.
anaitasuna c.d.
deusto s.d.
añorga k.k.e
eibar b
eibar s.a.d.
athletic club
albacete balompie s.a.d.
eibar s.a.d.